China’s Belt and Road Initiative (BRI) betekent veel voor veel mensen, ook in Zuidoost-Azië

China’s Belt and Road Initiative (BRI) betekent veel voor veel mensen, ook in Zuidoost-Azië

Geïntroduceerd door president Xi Jinping in 2013 werd China’s initiatief destijds in het Engels vertaald als “One Belt, One Road”. Met de bedoelde betekenis verloren in de vertaling, werd het echter herschreven als “Belt and Road Initiative” (BRI) en uitgelegd als een overland “riem” en een maritieme “weg”.

Zuidoost-Azië neemt ook een centrale plaats in op de kaart van China’s BRI. Hier is waar het land “Belt” en de zee “Road” van dit initiatief samenkomen. Het vaste land van Zuidoost-Azië is een van de zes economische corridors van de BRI, terwijl het maritieme Zuidoost-Azië de plaats is waar de Indische en de Stille Oceaan samenkomen, op het kruispunt van zeeroutes die van vitaal belang zijn voor communicatie, handel en transport van energie en andere kritieke hulpbronnen. Op elk willekeurig moment varieert het aantal landen dat deelneemt aan het BRI, maar het groeit bijna altijd. En daarmee groeit ook het aantal projecten dat het initiatief vormt, verbindt en uitbreidt.

Om strategische risico’s te beperken en de voordelen op meerdere gebieden te maximaliseren, heeft China veel havens, pijpleidingen, snelwegen, hogesnelheidslijnen, (land)bruggen, industrieparken en (digitale) hubs in Zuidoost-Azië gefinancierd en gebouwd. Hoewel sommige van deze projecten dateren van vóór de lancering van de BRI, zijn ze sinds 2013 versneld.

Volgens de meeste verhalen werd het Belt and Road Initiative geïntroduceerd om de  “connectiviteit” tussen China en zijn buren te bevorderen. Aan de basis van het concept lag de bevordering van economische groei, waarbij investeringen in transport zouden leiden tot toename van handel, toerisme en andere inkomsten genererende activiteiten voor alle betrokkenen. China’s eigen snelle economische groei voegde geloofwaardigheid toe aan het idee dat BRI groei in andere landen zou stimuleren. Het verhaal van de BRI in Zuidoost-Azië gaat over de kracht van nabijheid, prestige en macht.

Afgezien van de geografie, zijn er andere belangrijke factoren die het belang van Zuidoost-Azië voor China’s BRI aantonen. Deze omvatten: de noodzaak van het creëren van externe vraag naar Chinese bedrijven en producten, het verhelpen van interne overcapaciteit in sommige Chinese industrieën alsmede het verkleinen van de sociale ontwikkelingskloof tussen de diverse provincies in China. Daarnaast is het alom bekend dat men toegang tot duurzame hulpbronnen, energie en voedsel probeert veilig te stellen.

Naast “fysieke” infrastructuur introduceerde China in 2016 een “digitale zijderoute” (DZR). Deze digitale zijderoute zou de mobiele internetcapaciteit van de vijfde generatie (5G) bevorderen, met name in landen die achter dergelijke technologie staan ​​of deze niet hebben, evenals andere nieuwe technologieën, waaronder kunstmatige-intelligentie, cloudcomputing, mobiele betalingssystemen, slimme steden, fintech-systemen en andere innovatieve “Internet of Things” (IOT) projecten.

Het afgelopen jaar, te midden van de pandemie, ging Peking ook over tot het promoten van een nieuwe ‘gezondheidszijderoute’ (GZR) om zijn ‘maskerdiplomatie’ te promoten en zijn COVID-19-vaccin (Sinopharm en Sinovac) buiten zijn grenzen beschikbaar te maken.

Buigen of barsten

Ook in Zuidoost- Azië zijn er mensen die erop wijzen dat veel infrastructuur “dual use” is; dat het zowel militair als commercieel kan worden gebruikt. China’s ontkenning van dergelijke intenties, met name ten aanzien van de Ream marine basis in Shinanoukville Cambodja, heeft de bezorgdheid van buitenlandse overheden niet weggenomen. Daarnaast zijn er beschuldigingen van “schuldendiplomatie” met als een veel gebruikt voorbeeld Sri Lanka is, die haar leningsverplichtingen niet nakwam voor de ontwikkeling van de Hambantota haven.

In Thailand is men het erover eens dat het in 2010 ontworpen hogesnelheid spoor project, dat loopt van de Thais-Lao-grens naar Bangkok en verder zuidwaarts naar de grens met Maleisië, een BRI-project is – niet in de laatste plaats omdat het spoor daadwerkelijk begint in China en eindigt in Singapore. De Thaise regering heeft tegen de verwachting in hier veel bereikt. De Staatsspoorwegen van Thailand namen het voortouw door het verzoek van China om ontwikkelingsrechten op en langs het spoor aan weerszijden van het traject summier af te wijzen. Tevens was er afkeuring omtrent China’s verzoek om Chinese ingenieurs in Thailand aan dit project te laten meewerken. Na uitgebreide en intensieve onderhandelingen werd er een compromis bereikt en slaagde Thailand erin om een aanzienlijke technologieoverdracht van Peking veilig te stellen. In januari 2021 werd pas de derde van veertien contracten voor het eerste deel van het spoor ondertekend. Van cruciaal belang is dat de Thaise regering ook het leeuwendeel van de financiering voor het project op zich hebben genomen; ter voorkoming van mogelijke “schuldendiplomatie”.

Naarmate de Chinees-Amerikaanse betrekkingen onzekerder worden zal Zuidoost-Azië belangrijker worden voor China. En aangezien Peking een groeiende neiging vertoont om militaire dwang en politieke intimidatie te gebruiken om wat het ziet als zijn soevereine belangen in de Zuid-Chinese Zee en op andere fronten te beschermen, zullen de BRI en andere initiatieven voor samenwerking en overtuiging in Zuidoost- Azië belangrijker worden.