Skip to main content

Representeert en promoot de Nederlandse logistieke sector

Is the US – China trade war and the pandemic a Supply Chain threat or opportunity for Europe?

Een blik op de Verenigde Staten

De verkiezingsstrijd in de Verenigde Staten is in volle gang, het dagelijkse nieuws op FOX, NBC, CNN en de krantenkoppen in de New York Times &USA Today beheerst de strijd tussen de Democraten en Republikeinen. Maar ongeacht de uitslag op 3 november, wat overigens nog lang niet een gelopen race is, zal de US-China trade war onveranderd worden doorgezet.

In de trade war heeft President Trump de pandemie tevens als excuus aangegrepen om de productie van goederen verder terug naar Amerika te halen om daarmee de economie de broodnodige impuls te geven.

De oorzaak van deze trade war is een accumulatie van diverse facetten; sinds China in 2015 exportleider werd van grondstoffen en een dominante speler in internationale handel, vormde China een grote bedreiging voor de VS. De nationale economische macht van China heeft die van de VS overtroffen en werd ’s werelds goedkoopste productiecentrum. Daarbij is het op weg om een exportgerichte wereldwijde technologiehub te worden. Daarnaast is de veranderende militaire machtsverhouding met de VS eveneens een bedreiging, wat ook zichtbaar is in de Amerikaanse veiligheidsstrategie (NDS 2018). Deze is zowel door de Democraten als de Republikeinen onderschreven waardoor ook Biden deze strategie zal doorvoeren. Men verwacht overigens dat hij daarbij een minder confronterende aanpak zal nastreven.

Biden denkt, evenals President Trump, dat het handelsbeleid niet het enige onderdeel is van de rivaliteit van Amerika met China. Om echt te kunnen concurreren met de Aziatische reus heeft Biden aangegeven dat Amerika zich ook moet concentreren op verbetering van de eigen intellectuele en fysieke infrastructuur, zoals onderwijs, onderzoek & ontwikkeling en breedbandtechnologie.

Voor veel bedrijven heeft het veerkrachtiger maken van hun toeleveringsketen in feite betekend dat de productie over de hele wereld wordt verspreid. “Als u uw risico’s wilt afdekken, moet u mondiaal blijven” zegt Chris Rogers, analist voor wereldwijde handel en logistiek in de New York Times.

Maar indien bedrijven China verlaten, betekent dit niet noodzakelijkerwijs dat de Amerikaanse economie hiervan profiteert. Veel bedrijven die bepaalde faciliteiten uit China hebben verplaatst, waaronder Samsung, Hasbro, Apple, Nintendo en GoPro, verhuizen naar landen waar de lonen nog lager zijn. Terwijl de Amerikaanse handel met China sterk daalde, nam de import uit Vietnam, Taiwan en Mexico toe.

Ondanks alle kritiek van de president op wereldwijde supply chains, heeft de economische prikkel om uit te besteden nog steeds de overhand. Maar naast de trade war heeft de pandemie ook geleid tot een bredere herbeoordeling van de risico’s van wereldwijde toeleveringsketens, CEO’s zijn zeer onzeker hoe de vraag naar hun producten en de productiemogelijkheden zich in de komende maanden en jaren ontwikkelen – amper de omgeving voor grote investeringen of verplaatsingen.

Alhoewel de impact op de wereldhandel, puur als gevolg van een mondiale recessie, nog niet is te overzien, biedt de trade war ook kansen. Amerikaanse en Chinese bedrijven lijden duidelijk het meest in deze trade war en UNCTAD schat bijvoorbeeld dat de EU-export de belangrijkste begunstigde zou zijn van deze escalerende trade war tussen de VS en China, de kansen kunnen significant zijn, zowel op sectoraal als landelijk niveau. Europese bedrijven die consumptiegoederen vervaardigen, kunnen profiteren van de toenemende exportmogelijkheden naar de VS. Daarbij kan een nog meer samenwerkend Europa een interessante partner zijn voor het maken van bilaterale handelsovereenkomsten, zoals het recente handelsakkoord tussen de EU en Vietnam.

Een ander mogelijk scenario is dat bedrijven hun huidige supply chain ‘opknippen’ in meerdere supply chains waarbij de productie op meerdere locaties (continenten) kan plaatsvinden. Deze ‘verplaatsingen’ kunnen op de Europese Supply Chain een positieve invloed hebben. Europa is immers niet alleen een belangrijke handels- en investeringspartner maar ook een cruciale strategische bondgenoot van de VS. Hierbij zou Nederland als ‘Europese logistieke hotspot’ een wel hele tactische rol kunnen gaan spelen.

Uiteraard zijn er ook risico’s, lees uitdagingen; een trade war tussen 2 wereldspelers is nooit goed voor de wereldeconomie. Hoewel de Verenigde Staten en China in het middelpunt van deze ‘trade war’ staan, heeft het wezenlijk invloed op de wereld, Europa en dus Nederland. Ofschoon het moeilijk is om de precieze impact te voorspellen, zullen de veranderingen wereldwijd voelbaar zijn. Onder druk van de VS zal Peking meer openstaan om nieuwe bondgenoten te maken waarbij Europa mogelijk gedwongen wordt een keuze te maken tussen Washington en Peking.

Momenteel beheerst China nog de Global Supply Chain en wordt er beweerd dat China zijn dominantie heeft ‘bewapend’. Wellicht verzwakt deze handelsspanning de dominantie van China in de wereldwijde productie.

Het is zeker interessant om dit conflict van nabij te blijven volgen om te bezien wat de impact zal zijn op de economische machtsverhoudingen op globale schaal en of Europa de kansen die er liggen weet te verzilveren. Duidelijk is ontegenzeggelijk dat Global Supply Chains er over 5 jaar volstrekt anders uitzien dan nu!

Anja Elverding – Washington DC

10 september, 2020

Share on: