De EU-verordening voor Verpakkingen en Verpakkingsafval (PPWR): wat bedrijven moeten weten

Wat is de PPWR?

De Packaging and Packaging Waste Regulation (2025/40) is het nieuwe wettelijke kader van de EU voor het ontwerp, gebruik, hergebruik en de verwerking van verpakkingen. In tegenstelling tot de huidige Packaging and Packaging Waste Directive (PPWD), die per lidstaat verschillend werd toegepast, is de PPWR een verordening—en dus rechtstreeks van kracht in alle EU-landen. Dit zorgt voor een gelijk speelveld en een consistente aanpak van verpakkingsafval in de hele Unie.

De PPWR heeft als doel:

• De hoeveelheid verpakkingsafval te verminderen.
• Te zorgen dat alle verpakkingen recyclebaar zijn in 2030.
• Het gebruik van gerecyclede materialen te vergroten.
• Het gebruik van primaire grondstoffen te verlagen.
• Bij te dragen aan een klimaat neutrale economie in 2050.

De regels gelden voor alle materialen die bedoeld zijn om producten te bevatten, beschermen, vervoeren of presenteren.

Waarom de PPWR? Een groeiende milieuproblematiek

Europeanen produceren bijna 180 kg verpakkingsafval per persoon per jaar. In tien jaar tijd steeg het totale verpakkingsafval van 66 miljoen ton naar 78,5 miljoen ton. Zonder ingrepen loopt dit naar verwachting op met 19% tegen 2030—en zelfs 46% voor plastic verpakkingen.

Daar komt nog bij:

• Veel verpakkingen zijn moeilijk of niet recyclebaar.
• Onvoldoende duidelijke etikettering leidt tot incorrecte afvalscheiding.
• Het gebruik van secundaire (gerecyclede) grondstoffen blijft achter.

De PPWR grijpt in over de volledige levenscyclus van verpakkingen—van materiaalkeuze tot eindverwerking.

Tijdlijn: belangrijke data

• 11 februari 2025 – PPWR treedt formeel in werking.
• 12 augustus 2026 – Algemene toepassingsdatum van de PPWR-bepalingen.
• 2030 / 2035 / 2040 – Belangrijke deadlines voor afvalreductie, recycleerbaarheid, grootschalige recycling en hergebruik.
• 2030 – Alle verpakkingen op de EU-markt moeten recyclebaar zijn.

Bedrijven hebben tijd, maar de aanpassingen zijn omvangrijk. Vroeg beginnen is cruciaal.

Belangrijkste maatregelen van de PPWR

Onderstaand een overzicht van de belangrijkste verplichtingen, met duiding voor bedrijven.

1. Afvalreductietargets per lidstaat

Tegenover het niveau van 2018 moeten lidstaten:

• 5% minder verpakkingsafval in 2030
• 10% in 2035
• 15% in 2040

Dit zet bedrijven onder druk om efficiënter, lichter en circulair te verpakken.

2. Alle verpakkingen moeten recyclebaar zijn in 2030

Vanaf 2030 moet alle verpakking ontworpen zijn voor effectieve recycling. De PPWR bepaalt dat verpakkingen:

• recyclebaar moeten zijn qua ontwerp,
• goed gescheiden ingezameld kunnen worden,
• passen binnen bestaande afvalstromen,
• secundaire grondstoffen van voldoende kwaliteit opleveren,
• vanaf 2035 grootschalig recyclebaar moeten zijn.

Gevolg voor bedrijven: Verpakkingen met gemengde materialen of storende componenten zullen moeten worden herzien.

3. Verplicht minimumpercentage gerecycled plastic

Vanaf 2030 gelden minimumpercentages voor gerecyclede kunststof (uit afval) in verpakkingen:

• 30% voor PET-contactgevoelige verpakkingen en single-use drankflessen
• 10% voor andere contactgevoelige kunststofverpakkingen
• 35% voor alle overige kunststofverpakkingen

Deze percentages stijgen verder in 2040.

Impact: De vraag naar hoogwaardige recyclaten zal toenemen, evenals de concurrentie om beschikbaar materiaal.

4. Minimalisatie van verpakkingsgewicht en -volume

De PPWR legt strikte eisen op tegen oververpakking. Bedrijven moeten:

• lege ruimte beperken (max. 50% empty space ratio voor o.a. transport- en e-commerceverpakkingen),
• onnodige volumetoename (zoals dubbele wanden of ongewenste lagen) vermijden,
• technisch kunnen onderbouwen dat de verpakking niet groter of zwaarder is dan nodig.

Vooral relevant voor e-commerce en logistiek.

5. Hergbruik- en refillverplichtingen

Voor transportverpakkingen gelden ambitieuze hergebruiktargets:

• 30% herbruikbaar in 2030, oplopend tot 90% in 2040 voor bepaalde typen (pallets, kratten, drums, enz.).

Gevolg: Bedrijven moeten nieuwe omloopsystemen, retourlogistiek en tracking implementeren.

6. Verbod op bepaalde verpakkingsvormen

Vanaf 2030 worden onder andere verboden:

• mini-verpakkingen (zoals hotelcosmetica),
• plasticverpakkingen voor groente en fruit onder 1,5 kg (met uitzonderingen),
• single-use verpakkingen voor consumptie ter plaatse (horeca).

7. Nieuwe etiketterings- en QR-codeverplichtingen

Verpakkingen moeten voorzien worden van:

• informatie over materiaalsoort,
• sorteerinstructies,
• hergebruiksinformatie (voor herbruikbare verpakkingen),
• een vaste QR-code voor aanvullende gegevens.

8. Beperkingen op “groene claims”

Claims over duurzaamheid mogen alleen nog worden gemaakt wanneer deze aantoonbaar correct zijn.

9. Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV/EPR)

EPR-kosten worden afhankelijk van de recycleerbaarheid van verpakkingen. Niet-recycleerbare of complexe verpakkingen worden duurder.

10. Hogere recyclingtaken voor lidstaten

Lidstaten moeten minstens:

• 65% van al het verpakkingsafval recyclen tegen 2025,
• 70% tegen 2030.

Wat betekent dit voor bedrijven?

De PPWR vraagt om een systematische herziening van hoe bedrijven verpakkingen ontwerpen, inzetten en verwerken.

1. Herontwerp van verpakkingsportfolio’s: Recyclebaarheid en minimalisatie staan centraal; complexe of samengestelde verpakkingen verdwijnen.

2. Aanpassingen in operatie en supply chain: Hergebruikssystemen vragen retourlogistiek, reinigingsprocessen en tracking.

3. Grotere vraag naar recyclaten: Langetermijncontracten met recyclers kunnen essentieel worden.

4. Rapportage en documentatie: Conformiteitsverklaringen, labelchecks en traceerbaarheid worden standaard.

5. Druk vanuit markt en consument: Retailers, merken en eindgebruikers verwachten tijdige naleving.

Conclusie: begin nu met voorbereiden

De PPWR is een van de meest ingrijpende wijzigingen op het gebied van verpakkingen in decennia. De deadlines lijken misschien ver weg, maar de benodigde veranderingen zijn omvangrijk en vereisen tijd, investeringen en samenwerking.

Vroegtijdig voorbereiden helpt bedrijven om:

• risico’s te beperken,
• investeringen te spreiden,
• innovatie en circulariteit te versnellen,
• efficiënter te werken,
• concurrentievoordeel op te bouwen.

Heb je vragen over wat de PPWR betekent voor jouw sector of keten? Neem contact op met je NDL-contactpersoon. Wij brengen je graag in contact met specialisten op het gebied van de PPWR en helpen je op weg.