De toekomst van globalisering

Globalisering was het modewoord van de jaren negentig. Hoewel we in eerdere tijdperken al getuige waren geweest van een aanzienlijke mate van internationalisering in handel, werd globalisering gezien als iets dat kwalitatief anders was. In grote lijnen gedefinieerd als “mondiale onderlinge verbondenheid waarbij tijd en geografische afstand niet langer factoren zijn die de stroom van mensen, informatie en economische activiteiten beperken, en nu vrijer de grenzen kunnen overschrijden”.

Een belangrijke statistiek die deze transformatie weergeeft, is export als aandeel van de wereldhandel. Dat cijfer bedroeg in de jaren zeventig ongeveer tien procent, maar is in 2019 gestegen tot rond de 43 procent.

COVID-19 heeft een ongekende schok veroorzaakt voor de wereldwijde toeleveringsketens, grote neergang van de economische activiteiten, wat volledig in tegenstelling is tot de logica van globalisering. Nu werden nationale grenzen versterkt en over de hele wereld werden reisbeperkingen ingevoerd.

Moeten fabrikanten en supply chain managers zich voorbereiden op het einde van de globalisering? Hieronder een paar redenen waarom COVID-19 de globalisering niet zal doden.

De trend was al gezet
Sinds de financiële crisis van 2008 was er al stagnatie in de wereldhandel dus dit kan niet alleen worden toegeschreven aan de pandemie. Het belangrijkste punt voor fabrikanten, investeerders en supply chain managers is dat ze meer aandacht zouden moeten besteden aan trends op middellange termijn en geopolitieke beslissingen die door politieke leiders worden genomen, in plaats van overhaast actie te ondernemen als reactie op de uitzonderlijke omstandigheden van een jaar, hoe dramatisch de impact  ook was.

Globalisering is meer dan handel
Grensoverschrijdende stromen van mensen, ideeën en informatie zijn evenzeer een belangrijk onderdeel van een geglobaliseerde wereld als stromen van kapitaal en handel. En hoewel strenge reisbeperkingen hebben geleid tot een vermindering van 70 procent van de mensenstromen, zijn de grensoverschrijdende stromen van informatie, ideeën en andere vormen van communicatie doorgegaan.

2020 heeft zelfs een sterke stijging van de digitale informatiestromen laten zien,  aangezien de belangrijkste technologische factoren van globalisering mensen en bedrijven in staat hebben gesteld hun weg te vinden om de beperkingen van de pandemie heen. Online contact tussen bedrijven, werknemers en klanten via diverse technische platforms heeft laten zien wat digitale communicatie kan doen in een geglobaliseerde wereld.

Cijfers & feiten
Ondanks dat de wereldhandel in goederen met 5,6 procent is gedaald ten opzichte van het niveau van 2019, verbleekt die daling in vergelijking met de daling in 2009, die meer dan 20 procent bedroeg. De stromen van handel, kapitaal en mensen hielden beter stand dan verwacht en hoewel het niveau van verbondenheid in 2020 afnam, kelderde het niet tot het niveau van 2008. Wereldwijde verbindingen laten zien dat deze veerkrachtiger zijn dan aanvankelijk werd aangenomen.

Gedurende 2020 werd er vaak gesproken over fabrikanten die ervoor zouden kiezen om hun productie in eigen land te verplaatsen, gebaseerd op de logica van “re- en near shoring”. Recent onderzoek naar deze verschijnselen leveren weinig gegevens op dat dit ook daadwerkelijk gebeurt op grote schaal.

Wereldwijde supply chains
Na de schok die werd veroorzaakt door de blokkades van  China in februari en maart 2020 hebben veel fabrikanten alternatieve leveranciers gezocht. Hoewel het altijd verstandig is om de toeleveringsketen te verkorten of leveranciers te diversifiëren, is dit niet altijd praktisch en kost het tijd om te implementeren. Dit komt goed naar voren wanneer we naar de supply chain van farmaceutische bedrijven kijken.

Een typische farmaceut heeft rond de 9.000 verschillende materialen nodig die afkomstig zijn van 300 globale leveranciers in ongeveer 30 verschillende landen. Daarbij zijn veel van de grondstoffen niet of nauwelijks te vervangen.

Betrouwbare wereldwijde leveranciers hebben al langer een geografisch diverse spreiding van hubs, magazijnen en leveranciers
De dood van de globalisering is al vele malen eerder aangekondigd. Het is misschien verleidelijk om te denken dat deze keer, gezien de impact van COVID-19, de doem denkers gelijk krijgen. Het lot van de globalisering zal echter minder worden bepaald door de korte termijn effecten van lockdowns en meer door structurele factoren op de lange termijn. Hoewel globalisering misschien niet de onstuitbare kracht is die het in zijn hoogtijdagen was, zullen veel fabrikanten blijven vertrouwen op wereldwijde toeleveringsketens. Bovenal zullen digitale technologieën mensen en bedrijven in staat stellen om de beperkingen van geografische afstand en tijd te overwinnen.